Παραμονές της διεξαγωγής της 144ης Συνόδου της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (εν συντομία ΔΟΕ) η οποία θα διεξαχθεί από τις 19 έως τις 21 Μαρτίου 2025 στο Costa Navarino της Μεσσηνίας[1] και μεταξύ άλλων βασικών θεμάτων, περιλαμβάνεται η εκλογή του 10ου Προέδρου της ΔΟΕ, έχουν πυκνώσει τα κάθε μορφής και στόχευσης δημοσιεύματα, αναρτήσεις και άρθρα που αφορούν στην όλη διοργάνωση και το νέο πρόσωπο που θα διαδεχθεί τον Τόμας Μπαχ[2]. Σημειωτέον, ο Γερμανός δικηγόρος, πρώην ξιφομάχος, χρυσός Ολυμπιονίκης στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1976 Τόμας Μπαχ, είναι από το έτος 2013 και μέχρι σήμερα ο 9ος κατά σειρά Πρόεδρος της ΔΟΕ.
Με έδρα στη Λωζάνη της Ελβετίας και παγκόσμια ακτινοβολία, η ΔΟΕ ιδρύθηκε το έτος 1894, εν όψει της τέλεσης των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων της σύγχρονης εποχής στην Αθήνα, το 1896. Πρώτος Πρόεδρος της ΔΟΕ υπήρξε ο επιφανής Έλληνας λόγιος Δημήτριος Βικέλας (1894 – 1896) τον οποίο σύντομα διαδέχθηκε ο Πιέρ ντε Κουμπερτέν με θητεία – ρεκόρ 29 ετών παραμονής στο αξίωμα (1896 – 1925).
Σε πλείστες περιπτώσεις, τα δημοσιεύματα αναφέρονται συλλήβδην με τον προσδιορισμό “αθάνατοι” στα 109 μέλη της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής που θα επιλέξουν με την ψήφο τους τον έναν εκ των επτά υποψηφίων για την θέση του προέδρου, το όνομα του οποίου θα γίνει γνωστό την Πέμπτη 20 Μαρτίου 2025[3].
Επειδή διαπιστώνω ότι υπάρχουν αρκετοί συμπολίτες μου τους οποίους ξενίζει ο συγκεκριμένος όρος, προσπαθώ με την παρέμβασή μου αυτή να καταστήσω σαφές και ξεκάθαρο ότι ο καθ’ υπερβολήν όρος “αθάνατος” που αποδίδεται στο κάθε ένα μέλος της ΔΟΕ, είναι οπωσδήποτε άτυπος και αυθαίρετος και δεν απαντάται στα επίσημα έγγραφα του Ολυμπιακού Κινήματος ούτε βεβαίως στον Ολυμπιακό Καταστατικό Χάρτη.Πως θα μπορούσε άλλωστε να ισχύει κάτι διαφορετικό;
Σε σχετικές επίσημες πηγές του Ολυμπιακού Κινήματος όπου ανέτρεξα, δεν κατάφερα να εντοπίσω κάπου τον όρο “αθάνατος” να αποδίδεται σε έναν ή περισσότερους αξιωματούχους του Ολυμπιακού Κινήματος, ούτε κάποια αναφορά που να εξηγεί την προέλευση και πρώτη χρήση του όρου.
Όλα δείχνουν ότι πρόκειται για μια καταχρηστική, στα όρια του φαιδρού επιλογή ενός όρου, μιας ιδιότητας, την οποία, εν τέλει, μόνο ο Χρόνος και η Ιστορία δικαιούται να αποδώσει σε πρόσωπα που με την θυσία ή την εξαιρετική δράση τους προσέφεραν σπουδαίες υπηρεσίες στην ανθρωπότητα. Αν εξαιρέσουμε κάποιους λιγοστούς θρυλικούς αθλητές της σύγχρονης εποχής, από το χώρο του Ολυμπιακού Κινήματος, προσωπικά πιστεύω πως μόνο ένα πρόσωπο πληροί όλες τις προϋποθέσεις και έχει καταξιωθεί στη συνείδηση του κόσμου ως αθάνατος: ο αναβιωτής των Ολυμπιακών Αγώνων Πιέρ ντε Κουμπερτέν.
Από μια γρήγορη έρευνα στο διαδίκτυο, η οποία βέβαια δεν επιστρέφει πολλά και ασφαλή αποτελέσματα, διαπιστώνουμε κατ’αρχήν ότι υπάρχουν διάφορες ερμηνείες για την προέλευση του όρου. Σύμφωνα με μια εκδοχή, τα μέλη της ΔΟΕ αποκαλούνταν κυρίως από τη δημοσιογραφική κοινότητα “αθάνατοι”, επειδή η θητεία τους ήταν κάποτε ισόβια, δηλαδή διαρκούσε μέχρι τον θάνατό τους.
Κατά μια άλλη θεώρηση, τα μέλη της ΔΟΕ, αποτελούν τους συνεχιστές της παράδοσης των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων. Μεταξύ τους συγκαταλέγονται συχνά Ολυμπιονίκες, για τους οποίους οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι με τη νίκη τους κατακτούσαν αυτόματα την ιδιότητα του αθάνατου και του ομοτράπεζου του Δία και των Θεών του Ολύμπου.
Τέλος, υπάρχει η προσέγγιση που εστιάζει στη σημαντική επιρροή και δύναμη των μελών της ΔΟΕ στη λήψη αποφάσεων που αφορούν τους Ολυμπιακούς Αγώνες και τον αθλητισμό γενικότερα.
Ο όρος φαίνεται πως επικράτησε αποκλειστικά στην Ελλάδα μετά τον Β’ ΠΠ ή αργότερα και εκτιμώ πως χρησιμοποιήθηκε αρχικά από κάποιο πρόσωπο με επιρροή, στην προσπάθειά του να τονίσει με εμφατικό τρόπο την ιστορική συνέχεια των Ολυμπιακών Αγώνων, να προπαγανδίσει την Ελλάδα ως τόπο που μπορεί να δοξάσει όσους υπηρετούν και στηρίζουν το Ολυμπιακό Κίνημα και να δημιουργήσει ένα μύθο γύρω από το ρόλο τους και την σπουδαιότητά του.
Μια ενδελεχής έρευνα στα αρχεία των ελληνικών εφημερίδων της εποχής, ίσως θα προσέφερε την προσδοκώμενη απάντηση στο επίμαχο θέμα.
Σε κάθε περίπτωση, η πλειοψηφία των μελών της ΔΟΕ αγνοεί ότι στην χώρα μας τους αποδίδεται ο δήθεν τιμητικός τίτλος του… χαϊλάντερ!!!. Όσοι το πληροφορούνται, αντιμετωπίζουν τον χαρακτηρισμό με αμηχανία και επιφύλαξη, διότι σε αντίθετη περίπτωση θα επρόκειτο για ακραιφνώς ματαιόδοξους και ξιπασμένους ανθρώπους.
Επειδή λοιπόν ο όρος “αθάνατος” δεν προσήκει σε κάποιον ο οποίος απλώς φέρει την ιδιότητα του μέλους της ΔΟΕ. διότι είναι άστοχος, αποπνέει υπέρμετρη κολακεία και ξυπνά μια σκωπτική διάθεση, προτείνω να αποσυρθεί οριστικά και αμετάκλητα από την… κυκλοφορία!
[1] Ήμουν ανάμεσα στους πρώτους που εναντιώθηκαν στην επιλογή της Πύλου και της Μεσσηνίας αντί του προσήκοντος τόπου, δηλαδή της Ολυμπίας και Ηλείας για την φιλοξενία της σημαντικής αυτής συνόδου. Η μεθόδευση αυτή ξεκάθαρα συνιστά μέγα σφάλμα και προσβολή απέναντι στην Ολυμπία, το οποίο ελπίζω στο μέλλον να αποκατασταθεί.
[2] Ενδεικτικοί τίτλοι σχετικών δημοσιευμάτων:
“Απόβαση ”Αθανάτων” στη Μεσσηνία – Εκλέγεται ο νέος πρόεδρος της ΔΟΕ”
Στην Αρχαία Ολυμπία οι «αθάνατοι» της ΔΟΕ – Εκλέγεται ο νέος πρόεδρος, πρώτη παρουσία Τασούλα ως ΠτΔ
Εκλογές ΔΟΕ: Ποιοι είναι οι εστεμμένοι “αθάνατοι” που έρχονται στην Ελλάδα
[3] Αξίζει επισημανθεί ότι σύμφωνα με τον Ολυμπιακό Καταστατικό Χάρτη (Chapter 2, Rule 16, §1.4) “τα μέλη της ΔΟΕ εκπροσωπούν και προωθούν τα συμφέροντα της ΔΟΕ και του Ολυμπιακού Κινήματος στις χώρες τους και στις οργανώσεις του Ολυμπιακού Κινήματος στις οποίες υπηρετούν”. Υπεύθυνη να επιλέξει και προτείνει για ψήφιση κάθε φορά τα νέα μέλη που θα εισέλθουν στο ανώτερο όργανο διοίκησης του Ολυμπιακού Κινήματος και θα αντικαταστήσουν όσους αποχωρούν, είναι η Εκλογική Επιτροπή των Μελών της ΔΟΕ (πρώην Επιτροπή Υποψηφιοτήτων). Η επιτροπή αυτή είναι υποχρεωμένη να επιλέξει προσωπικότητες με διαφορετικά σύνολα δεξιοτήτων και γνώσεων, διασφαλίζοντας παράλληλα την απαραίτητη ισορροπία όσον αφορά το φύλο και τη γεωγραφία (https://www.olympics.com/ioc/ioc-members-election-commission).
Από τις 12 Δεκεμβρίου 1999 ο μέγιστος, συνολικός αριθμός μελών της ΔΟΕ περιορίζεται στα 115. Επίσης πρέπει να τηρείται η παρακάτω ποσόστωση:
- 70 είναι τα μεμονωμένα μέλη.
- 15 μέλη είναι αθλητές.
- 15 μέλη είναι πρόεδροι Εθνικών Ολυμπιακών Επιτροπών.
- 15 μέλη είναι πρόεδροι Διεθνών Ομοσπονδιών Ολυμπιακών Αθλημάτων.
Μετά την έγκριση της σύστασης 37 της Ολυμπιακής Ατζέντας 2020, το όριο ηλικίας για τα μέλη της ΔΟΕ ορίζεται στα 70. Μία εφάπαξ παράταση της θητείας για μέγιστο διάστημα τεσσάρων ετών, πέραν του ορίου ηλικίας των 70 ετών μπορεί να χορηγηθεί από τη Σύνοδο της ΔΟΕ, το πολύ σε πέντε περιπτώσεις.